Przepisy lotów dronami w 2020
Przepisy lotów dronami w 2020 roku W Polsce
Przepisy lotów dronami w 2020 nie zmieniły się w stosunku do końcówki roku 2019. W czerwcu 2020 roku będą obowiązywały w Polsce również Europejskie regulacje dotyczące dronów, jednak dziś omówimy tylko to co aktualnie ma znaczenie.
W tym tekście znajdują się aktualne [03.2020] przepisy dotyczące lotów dronami w Polsce.
Opis przepisów omawia warunki wykonywania lotów z uwzględnieniem podziału kategorii lotów ze względu na cel samego lotu i wagę drona. Po przeczytaniu tego wpisu ogólne zasady powinny być jasne dla większości użytkowników dronów.
Tekst został opracowany na podstawie aktualnie obowiązujących rozporządzeń w konsultacji z instruktorami prowadzącymi szkolenia UAV.
Podstawa prawna przepisów dotyczących dronów
Zaczynając przedstawiamy dokument, w którym opisane są aktualne przepisy dronowe w Polsce.
Jest to tekst rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej sprawie wyłączenia zastosowania niektórych przepisów ustawy – Prawo lotnicze do niektórych rodzajów statków powietrznych oraz określenia warunków i wymagań dotyczących używania tych statków.
Załączniki do rozporządzenia
Nas jako operatorów dronów w 2020 roku interesuje załącznik 6, 6a oraz 6b. Główny podział dotyczy celu czy też charakteru wykonywanego lotu.
Załącznik numer 6 opisuje zasady lotów rekreacyjnych lub sportowych wykonywanych w zasięgu wzroku (VLOS) oraz lotach z widokiem pierwszej osoby czyli lotów FPV.
W załączniku 6a mówi się o tych samych lotach (VLOS) ale wykonywanych w celach innych niż rekreacyjne lub sportowe (Czyli komercyjnie na co trzeba mieć świadectwo kwalifikacji).
Załącznik 6b opisuje loty wykonywane poza zasięgiem wzroku (BVLOS) z wyłączeniem dronów o masie do 2kg, używanych w operacjach z widokiem pierwszej osoby.
Przepisy lotów dronami w 2020 – Loty sportowe i rekreacyjne
Jeżeli zakładamy, że drona będziemy wykorzystywać do lotów rekreacyjnych lub sportowych czyli nie chcemy na nim zarabiać to zastosowanie ma tu załącznik 6. W tym miejscu są opisane zasady, warunki oraz odpowiedzialność operatora za lot tego typu.
Przepisy dotyczące operatora jako osoby:
Operator:
1) zachowuje szczególną ostrożność, unika wszelkiego działania lub zaniechania, które mogłoby:
a) spowodować zagrożenie bezpieczeństwa, w tym zagrożenie bezpieczeństwa ruchu lotniczego,
b) utrudniać ruch lotniczy,
c) zakłócić spokój lub porządek publiczny, oraz
d) narazić kogokolwiek na szkodę;
2) steruje modelem latającym w sposób umożliwiający uniknięcie kolizji z innym statkiem powietrznym;
3) zapewnia, że model latający, którym wykonuje lot, daje pierwszeństwo drogi załogowym statkom powietrznym;
4) ponosi odpowiedzialność za decyzję o wykonaniu lotu oraz jego poprawność, a wyznaczenie i udział obserwatora w wykonywaniu lotów nie zwalnia go z odpowiedzialności za bezpieczeństwo wykonywanych operacji lotniczych;
5) używa modelu latającego oraz urządzeń sterujących zgodnie z zaleceniami i ograniczeniami określonymi przez producenta, jeżeli zostały opublikowane;
6) przed lotem dokonuje kontroli stanu technicznego modelu latającego;
7) wykonuje loty jedynie modelem latającym, który jest sprawny technicznie.
Przepisy dotyczące wykonywania lotu jako czynności:
Loty dronem mogą obywać się jedynie w zasięgu wzroku operatora (VLOS) – obowiązuje to zarówno w poziomie jak i w pionie. (Najczęściej to pionie może ograniczać użytkownika strefa, więc należy je sprawdzić przed startem). Operator/pilot drona musi cały czas widzieć drona nieuzbrojonym okiem. Dopuszcza się utratę kontaktu wzrokowego z modelem latającym w momencie dokonywania przez operatora kontroli parametrów lotu przekazywanych przez urządzenia będące wyposażeniem naziemnym modelu latającego.
W każdej fazie lotu musimy:
A) zapewnić bezpieczną odległość poziomą od innych statków powietrznych, przeszkód, osób lub zwierząt na wypadek awarii lub utraty kontroli nad modelem latającym.
B) zachowując odległość poziomą nie mniejszą niż 100 m od zabudowy miejscowości, miast, osiedli lub od zgromadzeń osób na wolnym powietrzu.*
C) zachowując odległość poziomą nie mniejszą niż 30 m od osób, pojazdów, obiektów budowlanych niebędących w dyspozycji lub pod kontrolą operatora.*
D) uwzględnić warunki meteorologiczne, strukturę i klasyfikację przestrzeni powietrznej oraz informacje o ograniczeniach w ruchu lotniczym
*DODATKOWY ZAPIS:
Warunków dotyczących zachowania odległości poziomych nie stosuje się dla modeli dronów i innych statków powietrznych których masa startowa nie przekracza 0,6 kg.
W związku z powyższym latając dronem, który jest lżejszy niż 600 gramów (np. DJI Mavic Air, DJI Mavic Mini) musimy jedynie zachować bezpieczną odległość poziomą.
Gdzie nie można latać dronem rekreacyjne?
Nawet dla lotów wykonywanych rekreacyjne lub sportowo istnieją miejsca gdzie do wykonywanie lotów modelami latającymi jest wymagana zgoda lub na potrzebę zarządzających danych obiektach. W większości wypadków są to obiekty wojskowe lub takie, które mogą mieć wpływ na sprawne funkcjonowanie kraju. Dodatkowo zwykle te obiekty są chronione strefą i można je odnaleźć na mapie np. w aplikacji DroneRadar.
Modelami latającymi nie można wykonywać nad:
1) terenami zamkniętymi, o których mowa w art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2016 r. poz. 1629 i 1948);
2) obiektami jądrowymi, o których mowa w art. 3 pkt 17 ustawy z dnia 29
listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2014 r. poz. 1512, z 2015 r. poz. 1505 i 1893 oraz z 2016 r. poz. 266, 1343, 1579 i 1948);
3) obszarami, obiektami i urządzeniami, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 lit. a i b, pkt 2 lit. a i b oraz pkt 3 lit. a i b ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. z 2018 r. poz. 2142);
4) jednostkami wojskowymi i poligonami;
5) osobami i zgromadzeniami osób na wolnym powietrzu, niebędącymi w dyspozycji lub pod kontrolą operatora;
Ostatni punkt można interpretować więc jako praktyczny zakaz lotów nad ludźmi, kiedy nie możemy wydawać im dyspozycji co do ich miejsca.
Przepisy lotów dronami w 2020 – Loty dronem FPV
Przepisy lotów dronami w 2020 obejmują również temat dotyczące lotów dronami FPV. (First Person View – z widokiem pierwszej osoby czyli w okularach). Te przepisy stworzono z myślą o operatorach dronów wyścigowych, którzy wykonują loty bez utrzymywania kontaktu wzrokowego z dronem.
W operacjach z widokiem z pierwszej osoby FPV lot możę być wykonywany dronem o masie do 2kg.
Dodatkowe przepisy mówią m.in. o zachowaniu odległości.
A) do wysokości nie większej niż 50 m nad poziomem terenu,
B) w odległości poziomej nie większej niż 200 m od operatora;
C) z udziałem przynajmniej jednego obserwatora
Przepisy lotów dronami w 2020 – Loty inne niż sportowo-rekreacyjne. [Komercynie]
Loty inne niż sportowe lub rekreacyjne mogą być wykonywane tylko przez osoby z uprawnieniami czyli Świadectwem Kwalifikacji. W dalszej części opiszemy również proces szkolenia UAVO.
Odpowiedzialność operatora za loty co do jego osoby jest taka sama jak w przypadku lotów sportowo-rekreacyjnych. Z posiadaniem świadectwa kwalifikacji łączy się również warunek posiadania obowiązkowego ubezpiecznia OC.
Jeśli chcemy wykonywać to taki to musimy spełnić taki warunek:
Zapewniając w każdej fazie lotu bezpieczną odległość od osób, pojazdów lub innych użytkowników przestrzeni powietrznej niebędących w dyspozycji lub pod kontrolą operatora na wypadek awarii lub utraty kontroli nad bezzałogowym statkiem powietrznym.
W związku z powyższym, nie ma ustanowionej konkretnej odległości od przeszkód jaką musi zachować dron będący w powietrzu. Oznacza to, że jeśli operator drona uzna, że lot na przykład 2 metry od ściany budynku jest bezpieczny to jest on bezpieczny. Oczywiście do czasu aż dojdzie do incydentu lub wypadku lotniczego.’
Większa swoboda w lataniu z uprawnieniami
Tam, gdzie loty rekreacyjne są zabronione dla lotów “komercyjnych” ta lista jest nieco mniejsza i wymaga otrzymania zgody zarządzającego. W tym wypadku chodzi o zminimalizowanie ryzyka dostępu dla osób bez uprawnień przy jednoczesnym zachowaniu decyzji o możliwości o dopuszczeniu do lotów.
- Tereny zamknięte o których mowa w art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne.
listopada 2000 r. – Prawo atomowe; 3. Obszary, obiekty i urządzenia, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 lit. a ib, pkt 2 lit. a i b oraz pkt 3 lit. a i b ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia,
Do takich lokalizacji należą:
- a) zakłady produkcji specjalnej oraz zakłady, w których prowadzone są prace naukowo-badawcze lub konstruktorskie w zakresie takiej produkcji,
b) zakłady produkujące, remontujące i magazynujące uzbrojenie, urządzenia i sprzęt wojskowy, - w zakresie ochrony interesu gospodarczego państwa w szczególności:
a) zakłady mające bezpośredni związek z wydobyciem surowców mineralnych o strategicznym znaczeniu dla państwa,
b) porty morskie i lotnicze - w zakresie bezpieczeństwa publicznego w szczególności:
a) zakłady, obiekty i urządzenia mające istotne znaczenie dla funkcjonowania aglomeracji miejskich, których zniszczenie lu uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi ora środowiska, w szczególności elektrownie i ciepłownie, ujęcia wody, wodociągi i oczyszczalnie ścieków,
b) zakłady stosujące, produkujące lub magazynujące w znacznych ilościach materiały jądrowe, źródła i odpady promieniotwórcze, materiały toksyczne, odurzające, wybuchowe bądź chemiczne o dużej podatności pożarowej lub wybuchowej.
Szkolenie VLOS w 2020 roku
Przepisy lotów dronami w 2020 mówią, że nie obowiązuje limit wiekowy dla osób, które chcą uzyskać świadectwo kwalifikacji i zapisać się na kurs. Osoby nieletnie muszą przedstawić pisemną zgodę rodziców lub opiekunów, a loty wykonywać pod ich nadzorem. Osoby poniżej 16 roku życia zobowiązane są do odbycia szkolenia w obecności rodzica lub opiekuna prawnego.
Przepisy dopuszczają wykonanie szkolenia teoretycznego w formie e-learningu. W takim wypadku nie musimy pojawiać się na najczęściej całodniowym szkoleniu teoretycznym. Oznacza to, że to od nas zależy ile czasu poświęcimy na teorię. Jednak materiału jest na tyle dużo, że ciężko będzie tutaj go zaoszczędzić. Zalecamy kurs z instruktorem UAV, który podczas wykładu powinien wyjaśnić i wytłumaczyć wszystkie zagadnienia.
Badania przy uzyskiwaniu uprawnień UAV
Jeżeli chcemy zrobić szkolenie VLOS do 5kg to nie zapłacimy nic za badania czyli orzeczenie lotniczo-lekarskie. Taki dokument nie jest wymagany dla posiadaczy oraz kandydatów do uzyskania uprawnień VLOS do 5 kg.
Badania nadal są wymagane w przypadku kategorii MR25. – Takie uprawnienia pozwalają na wykonywanie lotów dronami o masie startowej do 25 kilogramów. Obowiązek posiadania orzeczenia lotniczo-lekarskiego wymagany jest również podczas szkolenia BVLOS. Koszt badania to ok. 200zł.
Lista lekarzy-orzeczników znajduje się na przykład na stronie ULC.
Egzamin do uprawnień UAV
Podczas szkolenia VLOS do 5kg nie płacimy 163zł za Egzamin Państwowy. Egzamin przeprowadzany jest na koniec szkolenia, które organizuje podmiot szkolący. Dodatkowej opłacie podlega wydanie Świadectwa Kwalifikacji. Koszt ten wynosi 44zł i kwota ta trafia na konto ULC.
Konto bankowe Urzędu Lotnictwa Cywilnego
Ul. Marcina Flisa 2
02-247 Warszawa
Narodowy Bank Polski
31 1010 1010 0022 9322 3100 0000
Opłaty lotnicze wnosi się na powyższe konto Urzędu Lotnictwa Cywilnego
/ Prosimy o sprawdzenie numeru na oficjalnej stronie ULC /
Ile trwa szkolenie VLOS?
Teoretycznie wszystko zależy od ośrodka, który wybierzemy i harmonogramu szkolenia. Na część teoretyczną należy przeznaczyć minimum 1 dzień. Dodatkowe 6 godzin trzeba przeznaczyć na część praktyczną. Na koniec egzamin. Teoria i praktyka więc dodatkowe 2-3 godziny. W teorii można zrobić wszystko w 2 dni robocze, realnie powinno się udać w przeciągu tygodnia lecz wymaga to dokładnego wstrzelenia się w terminarz w ośrodku szkolenia.
Po zdaniu egzaminu dokumenty muszą trafić do ULC, który w przeciągu 30 dni powinien wydać nam Świadectwo Kwalifikacji.
Można więc napisać, że łączny czas szkolenia VLOS do otrzymania dokumentów to około 40-50 dni.
Czy można latać dronem bez ŚK?
Do czasu kiedy dokumentu nie będziemy fizycznie posiadać, nie możemy wykonywać lotów innych niż sportowo-rekreacyjne.
Szkolenie BVLOS w 2020 roku
Jeżeli chcemy posiadać uprawnienia BVLOS to czeka nas dużo dłuższa i kosztowniejsza droga.
Przede wszystkim wymagane są badania czyli orzeczenie lotniczo-lekarskie IV lub wyższej klasy. Koszt badań to ok. 200zł, a lista lekarzy-orzeczników znajduje się na przykład na stronie ULC.
W przypadku egzaminu BVLOS wymagane jest aby został on przeprowadzony przez egzaminatora państwowego. W związku z tym musimy zapłacić dodatkowe 207 zł za egzamin na konto ULC. Na czas egzaminu operator powinien posiadać już ubezpieczenie OC.
Jaki jest czas szkolenia BVLOS?
Samo szkolenie BVLOS trwa już dłużej niż VLOS. Jest więcej teorii oraz więcej godzin jakie należy wylatać. Dłużej trwa również sam egzamin teoretyczny i praktyczny. Część teoretyczna może zostać rozbita nawet na 2 lub 3 dni. Ćwiczeń praktycznych w locie powinno być nie mniej niż 18 godzin. Biorąc pod uwagę sprzyjające warunki pogodowe oraz harmonogram szkoleń może to zająć od 5 do 14 dni. Realnie czas szkolenia BVOS wraz z z wydaniem Świadectwa Kwalifikacji powinien zająć ok. 50-60 dni.
Nowe przepisy lotów dronami w 2020 – Podsumowanie
Wraz z nadejściem 2020 roku, w Polsce nie zmieniły się przepisy lotów dronami. Cała branża oczekuje na nadejście czerwca kiedy zostaną wprowadzone zupełnie nowe regulacje unijne, które wprowadzą szereg zmian w przepisach. O tym co zmieni się od 06.2020 w naszych przepisach przeczytacie w kolejnym wpisie.
Autor:
